Pişik (Diaper Dermatit) & Bebek Bezi Kullanımına Bağlı Allerji, Nedenleri, Tedavisi

Pişiğin (Diaper dermatitin) Nedeni Nedir?

Çocuk bezinin altında kalan bölgede ter, dışkı, idrar gibi faktörlerin etkisiyle gelişen, irritan(tahriş edici) temas dermatitine deniyor diaper dermatit (pişik).En önemli unsur hazır bebek bezlerinin kapatıcı yapısı ve hava almaması, bir de kullandıkları idrar yada kakayı jel yapısında saklayan kimyasalla çok uzun süre derinin teması denilebilir.

Bebek derisinin yapısı erişkine göre daha ince. Enfeksiyona daha açık. Bebek derisinin uzun süre dışkı yada idrar ile teması, nemi pişiğin  önemli etkenlerinden biri.

Yeni doğan çocuklarda günlük idrar yada dışkılama sayısı 20' yi bulabiliyor. Benim bebişlerde en çok temas dermatiti şeklinde pişik oldu. (temasa bağlı deri kızarıklığı ve iltihabı).  İdrardaki üre derinin su tutulumunu arttırmakta, bu da derinin yapısının bozulmsındaki etkenlerden biri. Anne sütü kullanan çocuklarda diaper dermatit daha az görünüyor.

Diğer etkenlere gelince, sık bez değiştirmemek, talk pudrası kullanmak, bebeğin altını sıvı sabunla yıkamak, çocuğun cilt yapısı, antibiyotik  kullanımı gibi etkenler pişik riskini arttırıyor.

Pişik Nasıl anlaşılır, Diğer Etkenleri Nelerdir?

Çocukta huzursuzluk, popişte ,kızarıklık, ülserasyon şeklinde  pişik şeklinde olur. Bazen anneler derler ya 'ciğer gibi kızarmış', durum o kadar kötü olabiliyor. Bazen de olaya mantar ve bakteriyel etkenler de ilave oluyor. O zaman bebeğin pişiğinin şiddeti iyice artıyor.

Bebek bezinin yapışkan uçlu bantlara ya da bez içindeki boyaya karşı da dermatit gelişebiliyor.

Yeni doğan herpes simpleksi şeklinde de olabiliyor.(viral) Bazen de ne yazık ki bazen scabies(uyuz) da etkenlerden biri. 

Pişiğin Tedavisi ve Çözüm Süreci Nedir?

Mutlaka doktor kontrolü gerekir.Tedavisinde önce etken belirlenir. Sonra ailenin bez değiştirme sıklığı, kullanılan bez markasının değiştirilmesi,kullanılan bakım ürünleri,  bebek ıslak mendilleri gözden geçirilir. Pişik kremleri kullanılmakta. Bazende bilinçli yada bilinçsiz kortizon kremleri, mantar kremleri tercih edilmekte.

Kına kullanan aileler de var.( Dikkat pişik nedeniyle kına kullanımı sonucu böbrek yetmezliği gelişen literatürde bir vaka bulunmakta. )

Gece uykusu 12 saat civarı olan çocuklarda geceleyin bezin bir kez değiştirilmesi önerilmekte.Hazır  bebek bezinde ağırlığının 80 katına kadar su tutan ve jelleştiren sodyum poliakrilat polimerleri kullanılmakta. Bu hem avantaj hem de uzun süreli temasta allerji oluşturmakta. 

Pek çok bebek bezinde çinko bulunmakta ve çinko deri tarafından emilmekte.Uzun süre kullanılan pişik kremlerindeki çinkonun yan etkileri tartışma konusu. Bebek bezindeki çinko ile ilgili bir araştırmaya rastlamadım.

Resim temsilidir, öneri içermemektedir

Temizleme için su yağ karışımı önerilmekte. Kurulama için de asla saç kurutma makinesi kullanmamak lazım. Aloeli ürünler deri duyarlılığı yapabiliyor.

Dekspantaol içeren  ürünler de olumlu sonuçlar alınmış. Bitkise kökenli kremler de tercih edilmekte.

Kortizaon içeren kremlerin bilinçsiz ve uzun süreli kullanımı çocuklarada cushing sendromuna (aydede yüz) neden olabilmekte ve ne yazık ki tombiş yüzlü çocuk makbul sayıldığı için aile bu sendromla karşılaşıldığının bazen farkına bile varamamaktadır. Bun haricinde bebeğin poposuna margarin süren aileler de mevcut. Çocuğun canı acıyınca insan ne yapacağını şaşırıyor.

Pişikte Kullanılan Doğal Yöntemler Nelerdir?

• Zeytinyağı sürmek
• Kantoron yağı sürmek
• Zeytinyağı, bal balmumu karışımı kullanmak(bilinen doğal yöntemlerin en etkilisi. Antiosidan, antifungal, antibakteriyel etkiler bal ve zeytinyağında bulunmakta
• Kına(kesinlikle önerilmiyor)
• Pudra(kesinlikle önerilmiyor)
• Gazyağı sürmek(kesinlikle önerilmiyor)
• Yıkanabilir bebek bezi kullanmak

                                      

Pişikle  İlgili Benim Yaşadıklarım Neler?

Benim iki çocuğum da yıkanabilir bebek bezi ile büyüdüler diyebilirim. (Hala da ufaklıkta kullanıyorum) Hazır Bebek bezi kullanırken kuzuların popolarında sık sık pişik olurdu. Ne kadar temizlersem temizleyeyim, yıkayayım, bir süre sonra popoda pişik, sırtlarda, bacak yanlarında kızarıklaık, dermetit.

 Kullandığım ıslak mendili değiştirmeler, ıslak ılık pamukla popiş temizlemeler, özel olarak popoyu ıslak mendilden sonra kurulamak için aldığım küçük el havluları ve yaşadığımız sıkıntı. Geçici ve tekrarlan pişikler, bol pişik kremi (yoğur gibi bembeyaz sürerdim bazen) . Çocuğun maruz kaldığı yüksek oranda çinkoya mı dersiniz, bebişin çektiği acıya mı dersiniz.

Yok ben o kadar sık bez değiştiririm ki bazen eleştiri konusu olurum. Bebişlerin popsunu azıcık rahat bırak diye. Yıkanabilir bebek bezinde bile sık sık değiştiririm ki yeni bez ferah olur diye. Buna  rağmen çocuklar diaper dermatite (pişiğe) maruz kalırdı.

Sonuç:
Ne yazık ki çok önemsenmeyen bir konu. Çocuk esirgeme kurumlarında pişiğin de dahil olduğu deri rahatsızlıkları, %31 oranı ile 1. ölüm nedeni olan  ülkeler var. Diaper dermatit her aşamasında mutlaka doktora sorularak ve bilgi alınarak tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlık. Pişiktir deyip geçmeyin mutlaka doktorunuza danışın. Mutlu kalın...

Kaynaklar:

*Diaper dermatit Çocuk sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2007 125-128,129-135

*Türkiye Klinikleri dermatoloji dergisi 2002 cilt 12 sayı 1

*Türkiye Klinikleri dermatoloji dergisi 1995 cilt 5 sayı 2

*Sted Dergisi ocak 200

*http://biminikasya.blogspot.com.tr/2012/05/bebeklerde-pisik.html1