31-36. Ay Bilişsel Gelişim Alanı Etkinlik Planı

Gelişim Göstergesi:

• 31-36.1. Neden-sonuç ilişkisi kurar.
• 31-36.2. Nesneleri birden fazla özelliğine göre sınıflar.
• 31-36.3. Sorulduğunda zıt kavramları söyler.
• 31-36.4 Yakın geçmişteki olayları hatırlar.
• 31-36.5 ‘Tek’ ve ‘çift’ kavramlarını içeren yönergelere uyar.
• 31-36.6. İki nesneyi belirli bir özelliğe göre sıralar.
• 31-36.7. Basit ritim kalıplarını tekrar eder.
• 31-36.8. Basit şarkıları ezberler.

Öğrenme Süreci

• 31-36.1. Yetişkin, çocuğa gelişim düzeyine uygun olarak “Balonu çok şişirirsem ne olur? Yumurta yere düşerse ne olur? Yağmurda şemsiye olmadan yürürsem ne olur?” gibi sorular sorarak olayların nedenleri ve sonuçları hakkında sohbet eder. Çocuğun direk gözlemleyebileceği uygulamalar yaparak sonucu görmesini sağlar. Çocuğun olayların sonucuna ilişkin yorum yapmasını bekler.
• 31-36.2. Yetişkin, çocuğun nesnelerin farklı özelliklerine göre gruplama yapabileceği ortamlar yaratır. Bunun için legolar ya da tahta blokları kullanır. Çocuğun, yere karışık bir şekilde koyulmuş olan tahta blokları ya da legoları renk, şekil, büyüklük, uzunluk gibi özelliklerden aynı anda ikisini dikkate alarak bir araya getirmesini bekler. “Kırmızı, uzun blokları buraya ya da mavi, kısa blokları şuraya koy” ya da “Sarı, küçük legoları bu sepete; yeşil, büyük legoları diğer sepete koy” diyerek nesneleri gruplamasını ister.
• 31-36.3.Yetişkin, çevrede bulunan nesnelerin büyük-küçük, uzun-kısa, ince-kalın gibi zıt özellikleri hakkında konuşur ve bu özelliklere dikkat çeker. Bulunulan ortamdaki boya kalemleri, pastel boyalar ya da bloklardan uzun-kısa, ince-kalın olanlarını seçerek, bu somut örnekler üzerinde çocukla birlikte “Bu kalem kalın peki ya bu?” ya da “Küçük bloğu ben büyük bloğu sen kullan” gibi yönergelerle karşılaştırmalar yapar.
• 31-36.4. Yetişkin, çocuk ile yakın geçmişte olan olaylar hakkında konuşur. “Sabah ne yedin? Dün okulda ne yaptın? Bugün yaptıklarımızdan en çok hangisini sevdin?” gibi sorular sorar. Kendisi bir ya da birkaç gün önce yaptığı şeylere örnekler verir ve çocuğun hatırladığı durum ya da olaylar hakkında sohbet eder.
• 31-36.5. Yetişkin, çocukla çift olan nesnelerle (eldiven, çorap, terlik) ilgili konuşur. Bu nesneleri bir araya getirdiğimizde bir çift oluşturduğunu (bir çift çorap, bir çift terlik) gibi anlatır. Çorap, eldiven, terlik gibi nesneleri bir sepete koyarak “Çorabın tekini bul, eldivenin tekini ver. Bir çift çorap ver.” gibi çeşitli yönergelerle tek ve çift kavramını anlamasına yardımcı olur.
• 31-36.6. Yetişkin, çocukla birlikte düğmeleri, çeşitli büyüklükteki ve renkteki boncukları, taşları inceleyerek özellikleri hakkında konuşur. Nesneleri büyük–küçük, uzun-kısa olmalarına ya da renk ve şekillerine göre yan yana getirerek sıralamasını ister. Böylelikle nesneleri ayırt edici özeliklerini kavraması için fırsat yaratır.
• 31-36.7.Yetişkin önce elleriyle kısa ve basit bir ritim vurur, aynı ritmi çocuğun tekrar etmesini ister. Örneğin çocuğun ismini, nesne isimlerini, hayvan isimlerini ve benzer isimleri ritimle vurarak söyler. Çocuk bunları tekrar etmeye çalışır.
• 31-36.8.Yetişkin, çocuğa öğretmek için basit bir şarkı seçer. Bu şarkıyı önce yetişkin baştan sona söyler. Sonra şarkıyı kısa bölümler halinde önce kendisi söyler, çocuğa tekrar ettirir. Öğrenilen şarkı bu kez çocukla beraber baştan sona söylenir. Şarkı birkaç kez tekrar edilir. Aynı şarkı farklı günlerde veya farklı etkinliklerde de tekrar edilerek ezberlenir.

                                                                       

Özel Gereksinimli Bebekler İçin Uyarlama

• 31-36.3. Özel gereksinimli çocuğa belirgin zıtlıkları olan aynı nitelikteki büyük kırmızı top, küçük kırmızı top gibi nesneleri göstererek ve isimlendirerek onun bu farklılığı algılamasını sağlamalıdır. Bu sırada özel gereksinimli çocuğun dokunma duyusunu kullanarak da zıtlıkları algılamasına fırsat verilmelidir. Az gören çocuklar için birbirinden zıt nitelikteki nesnelerin hem parlak renkte olmasına hem de farklı dokunma yüzeyine ve ses çıkarma özelliğine sahip olmasına dikkat edilmelidir.

Açıklama

• 31-36.1. Neden sonuç ilişkisi verilen olaylardan (pişmiş yumurtanın yere düşmesi, buzun üzerine ılık su dökülmesi gibi) mümkün olanlarının uygulanarak sonucunun gözlemlenmesi sağlanmalıdır.
• 31-36.2. Eğer çocuk nesneleri iki özelliğe göre rahatlıkla gruplayabiliyorsa daha fazla özelliğe göre gruplamalar yapması denenmelidir.
• 31-36.3. Sıcak-soğuk, siyah-beyaz, gece-gündüz, içinde-dışında, altında-üstünde, eski-yeni, boş-dolu gibi çeşitli zıt kavramlar somut örneklerle gösterilerek etkinliğe devam edilmelidir.
• 31-36.5. Çocuğun tek çift kavramını anlaması için yakın çevresinden somut örneklerle deneyimler sağlanmalıdır.
• 31-36.6. Bu etkinlik boyutlarını karşılaştırabileceği nesnelerle yapılır.
• 31-36.8. Çocuğun gelişim düzeyine uygun basit, kısa ve çocuğun seveceği bir şarkının seçilmesi ve şarkı söylenirken şarkının sözlerine uygun hareket ve dansla desteklenmesi çocuğun şarkıyı ezberlemesini kolaylaştırır.

Değerlendirme

• Çocuğun neden-sonuç ilişkisi kurması, zıt kavramları kullanması, sınıflama ve sıralama yapması izlenir. Gelişim izleme formundaki ilgili aylara ait maddeler gözlenerek değerlendirilir. Değerlendirme sonuçlarına göre öğrenme süreçlerinde gerekli görülen düzenlemeler yapılır.

Bu etkinlikler ve gelişim çizelgesi milli eğitim bakanlığı eğitim programından. Tüm ayların bilişsel, ince-motor, kaba-motor, sağlık, dil, sosyal-duygusal  amaç ve kazanım ve etkinlik  listesi için buraya tık tık. (Çocuğunuzun gelişim farklılıkları olabilir. Yazılanlar bilgi amaçlıdır. Kesinlik içermemektedir. Lütfen çocuklarınızla ilgili önemli  konularda sadece konunun uzmanlarından bilgi ve yardım alınız.)